Standardy Ochrony Małoletnich dla NZOZ Arca Medica

1. Przepisy ogólne

• Standardy Ochrony Małoletnich wprowadza się w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób małoletnich zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 560)
• treść Standardów dostępna jest dla wszystkich pracowników placówki NZOZ Arca Medica (wersja papierowa, wersja na stronie internetowej www.arcamedica.pl). Treść Standardów dostępna jest również dla małoletnich, ich rodziców, opiekunów prawnych i faktycznych
• wszyscy pracownicy przychodni mają obowiązek stosowania niniejszych standardów.
• w przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka kryzwdzenia dzieci, pracownicy zgłaszają sytuację kierownikowi placówki medycznej
• NZOZ Arca Medica prowadzi rejestr przypadków zgłoszeń dotyczących podejrzenia krzywdzenia dziecka oraz interwencji inicjowanych przez jej pracowników

2. Definicje

Pracownikiem placówki medycznej  jest każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, kontraktu, szkoląca się w placówce medycznej i która ma kontat z dziećmi.

Dzieckiem jest każdy pacjent do ukończenia 18 roku życia.
Opiekun dziecka – osoba uprawniona do reprezentowania dziecka, w szczególności jego przedstawiciel    ustawowy (rodzic/ opiekun prawny) lub inna osoba uprawniona do reprezentowania na podstawie przepisów szczególnych lub orzeczenia sądu. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzina zastępcza.
Zgoda rodzica / opiekuna prawnego oznacza zgodę, co najmniej jednego z rodziców / opiekunów prawnych dziecka.
Krzywdzenie dziecka występuje wtedy, gdy doświadcza ono:
przemocy fizycznej, przemocy emocjonalnej , przemocy seksualnej (wykorzystywania seksualnego), zaniedbywania

3. Rodzaje przemocy

Przemoc fizyczna — wszelkiego rodzaju działania bezpośrednie zużyciem siły, których rezultatem jest nieprzypadkowe zranienie, np. popychanie, obezwładnianie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką, pięścią lub przedmiotami, oblewanie wrzątkiem lub substancjami żrącymi, użycie broni.

Przemoc emocjonalna to intencjonalne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej zachowania dorosłych wobec dzieci, które powodują znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju dziecka np. : wyzwiska, groźby, szantaż, straszenie, emocjonalne odrzucenie, nadmierne wymagania nieadekwatne do wieku i możliwości dziecka, niszczenie ważnych dla niego rzeczy lub zwierząt, nieposzanowanie granic prywatności, itp. Szczególnie trwałe ślady pozostawia po sobie przemoc ze strony osób ważnych dla rozwoju dziecka, zwłaszcza rodziców. O ile dzieci dość szybko zdają sobie sprawę z odrębności fizycznej od rodziców, o tyle emocjonalnie są z nimi tożsame przez wiele lat. Krzywda płynąca z ich strony ma więc wielki wpływ na utrudnione formowanie się jego relacji z innymi ludźmi, obrazu siebie i wreszcie osobowości.

Wykorzystanie seksualne – angażowanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest on lub ona w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszająca prawo i obyczaje danego społeczeństwa. Z wykorzystywaniem seksualnym mamy do czynienia wtedy, gdy występuje ono pomiędzy dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem i innym dzieckiem, w sytuacji zależności, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w stosunku opieki, zależności władzy. Celem takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby.

Zaniedbywanie – nie zapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka w sferze zdrowotnej, edukacyjnej i emocjonalnej odpowiedniego odżywiania, schronienia i bezpieczeństwa, w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom, i w następstwie powodujące lub mogące powodować uszczerbek na zdrowiu dziecka lub zaburzenie rozwoju psychicznego, moralnego lub społecznego

4. Zasady bezpiecznych relacji między dzieckiem a personelem placówki, w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.

• Personel zatrudniony w NZOZ Arca Medica podlega weryfikacji w Krajowym Rejestrze Karnym, Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym zgodnie z obowiązującymi przepisami albo w przypadkach wskazanych prawem — oświadczenia o niekaralności
• Podstawową zasadą jest zasada działania zgodnie z dobrem dziecka.
• Każdego członka personelu, zarówno medycznego jak i niemedycznego obowiązują zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko, a także każdą dorosłą osobę mającą kontakt z dziećmi znajdującymi się pod opieką podmiotu na terenie placówki.
• Każdy członek personelu potwierdza zapoznanie się ze Standardami Opieki Małoletnich poprzez podpisanie oświadczenia.
• Zachowania niedozwolonymi wobec dziecka w szczególności są: stosowanie przemocy w jakiejkolwiek formie, nawiązywanie jakichkolwiek relacji o charakterze seksualnym czy romantycznym, przyjmowanie pieniędzy, prezentów od dziecka i jego opiekuna.
• Kontakt z dziećmi powinien być realizowany wyłącznie w godzinach pracy, za pomocą kanałów służbowych i w celach związanych z udzielaniem świadczeń medycznych.
• Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi polegają w szczególności na tym, że personel traktuje dziecko z szacunkiem i podmiotowo, w kontakcie z dzieckiem przedstawia się, komunikuje się z dzieckiem w sposób życzliwy, okazuje empatię, upewnia się, czy dziecko wie, że może zawsze zadawać pytania członkom personelu, personel powinien w miarę możliwości uwzględniać zgłaszane indywidualne potrzeby małoletniego pacjenta.
• Każdy członek personelu ma obowiązek szanować prawo dziecka do prywatności.
• Zasady bezpośredniego kontaktu z dzieckiem ustalane są z rodzicami, opiekunem prawnym z poszanowaniem zdania obu stron.
• W przypadku badania medycznego, jeśli to konieczne, ciało powinno być odsłaniane partiami aby zmniejszyć dyskomfort dziecka. W czasie badania wymagana jest obecność rodzica/opiekuna. Każda czynność medyczna, w szczególności kiedy dochodzi do kontaktu fizycznego z dzieckiem, powinna być uzasadniona/wyjaśniona dziecku słownie.
• Dziecko powyżej 16 roku życia ma prawo do otrzymywania pełnej informacji w zakresie własnego zdrowia i współdecydowania o procesie diagnostyczno-terapeutycznym.

5. Relacje między małoletnimi

• Małoletni, przebywający na ternie placówki medycznej, mają obowiązek przestrzegania ogólnie obowiązujących zasad i norm zachowania.
• Małoletni zobowiązani są do respektowania praw i wolności osobistych innych małoletnich.
• Niedozwolone jest stosowanie agresji i przemocy wobec małoletnich przez innych małoletnich.
• Jeśli małoletni stał się ofiarą agresji lub przemocy ze strony innego małoletniego może uzyskać pomoc u każdego pracownika placówki medycznej, a pracownik placówki jest zobowiązany takiej pomocy udzielić.
• Jeśli małoletni jest świadkiem stosowania jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy przez innego małoletniego ma obowiązek poinformowania o tym personel placówki medycznej.
• Niedozwolone jest stwarzanie niebezpiecznych sytuacji w przychodni, np. rzucanie przedmiotami, przynoszenie ostrych narzędzi, innych niebezpiecznych przedmiotów.
• Małoletni nie powinien naruszać praw innych małoletnich, ani stosować wobec nich przemocy w żadnej formie.

6. Ochrona przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet

• Małoletni nie mają dostępu do infrastruktury sieciowej placówki medycznej
• Małoletni ma prawo korzystać na terenie placówki z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych zgodnie z ustalonymi zasadami.
• Małoletni przynoszą do placówki medycznej telefony komórkowe oraz inny sprzęt elektroniczny na własną odpowiedzialność, za zgodą rodziców.

7. Zasady podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia lub informacji o krzywdzeniu.

• Każdy pracownik placówki po rozpoznaniu objawów i symptomów krzywdzenia dziecka, jest zobowiązany    podjąć odpowiednie kroki określone w Standardach Ochrony Małoletnich.
• Każda osoba podejrzewająca krzywdzenie dziecka raportuje ten fakt kierownikowi placówki medycznej.
• W sytuacji ujawnienia incydentu krzywdzenia dziecka należy stworzyć mu możliwość wypowiedzenia się, okazać mu wsparcie, poinformować o zamiarze zgłoszenia do odpowiednich instytucji.
• W przypadku podejrzenia zagrożenia życia dziecka należy niezwłocznie wezwać pogotowie.
• W przypadku podejrzenia, że popełniono przestępstwo na szkodę dziecka, w tym z użyciem przemocy domowej, należy złożyć zawiadomienie na Policję lub do Prokuratury.
• W przypadku podejrzenia stosowania wobec dziecka przemocy domowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2009 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. 2005 Nr 180 poz. 1493), personel placówki medycznej jest uprawniony do wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”.
• W pozostałych przypadkach, gdy istnieje podejrzenie zagrożenia dobra dziecka, gdy zachowanie nie stanowi przemocy domowej lub nie jest jasne, jak je zakwalifikować to placówka medyczna może wystąpić do sądu rodzinnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka o wgląd w sytuację rodziny.
• Każdy przypadek zidentyfikowania objawów krzywdzenia u dziecka – pacjenta podlega obowiązkowemu odnotowaniu w dokumentacji medycznej.

8. Procedura w przypadku naruszenia procedur „Standardu Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem” przez  pracownika

• W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka ze strony pracownika placówki medycznej należy niezwłocznie odsunąć tę osobę od wszelkich form kontaktu z dziećmi, aż do czasu wyjaśnienia sprawy lub zakończenia postępowania. To samo dotyczy sytuacji, w której wszczęto postępowanie karne przeciwko pracownikowi placówki w związku z Ww. sytuacją.
• W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka należy sporządzić pisemne zawiadomienie, opisujące najbardziej dokładnie zdarzenie, ze wskazaniem danych pokrzywdzonego (imię, nazwisko, adres, PESEL) i potencjalnego sprawcy — pracownika przesłaniu go do najbliżej jednostki Policji lub prokuratury.
• W przypadku, gdy dziecko doznaje innej formy krzywdzenia, niż popełnienie przestępstwa na jego szkodę przez pracownika placówki medycznej:
  w sytuacji gdy doszło do naruszenia dobra dziecka, w szczególności gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności dziecka, należy zastosować konsekwencje dyscyplinarne i zarekomendować rozwiązanie stosunku prawnego z Ww osobą.

9. Procedury i osoby odpowiedzialne za podejmowanie interwencji (tj: składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”).

• Osobę sprawującą nadzór nad realizacją Standardów, odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia w NZOZ Arca Medica jest kierownik placówki medycznej.
• Osoba odpowiedzialna przyjmuje zgłoszenia osobiście, telefoniczne pod numerem 533 132 766
• lub e-mailowo pod adresem kontakt@arcamedica.pl
• Osoba, która poweźmie informacje o zdarzeniu zagrażającym małoletniemu zachowuje je w bezwzględnej tajemnicy i przekazuje informacje jedynie osobie odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń, chyba, że zagrożone jest życie lub zdrowie małoletniego, wówczas osoba ta podejmuje niezwłoczne działania w celu odwrócenia tego zagrożenia.
• Jeżeli zgłoszenie dotyczy osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń, informację o zdarzeniu zagrażającemu małoletniemu należy przekazać Prezesowi NZOZ Arca Medica.
• Za wszczęcie odpowiedniej procedury związanej z podejrzeniem krzywdzenia dziecka, w tym za zawiadomienie odpowiednich organów odpowiedzialny jest kierownik placówki lub inna wskazana przez niego upoważniona osoba.

10. Przechowywanie ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego

• Dokumentacja jest prowadzona oraz przechowywana przez osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń do czasu zakończenia sprawy;
• Dla każdego zdarzenia podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich zakładana jest imienna teczka z nazwiskiem małoletnieg, którą zakłada Kierownik placówki medycznej.
• Dokumentację należy chronić przed dostępem osób nieuprawnionych.

11. Przegląd Standardów

Osoba odpowiedzialna jest obowiązana do:

• – monitorowania – przestrzegania Standardów;
• – reagowania na sygnały naruszenia Standardów;
• – prowadzenia rejestru zgłoszeń i proponowanych zmian Standardów;
• – dokonywanie przeglądów i aktualizacji Standardów według potrzeb faktycznych minimum raz na 24 miesiące.
• Każdy pracownik NZOZ Arca Medica ma prawo zgłaszać propozycje zmian i uwag do Standardów osobie odpowiedzialnej za Standardy.
• Każdy pracownik NZOZ Arca Medica zobowiązany jest do zgłaszania osobie odpowiedzialnej za Standardy przypadki naruszenia Standardów.

12. Postanowienia końcowe

• NZOZ Arca Medica ogłasza wprowadzenie Standardów w sposób umożliwiający zapoznanie się z dokumentem przez pracowników placówki i osoby współpracujące z placówką oraz osoby korzystające z jej usług.
• W placówce medycznej opracowane zostały dwie wersje dokumentu „Standardów ochrony małoletnich, które są dostepne na stronie internetowej.

1. a) wersja pełna,
   b) wersja skrócona, przeznaczona dla małoletnich

13. Wykaz załączników:

Załącznik nr 1 –  Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony małoletnich.

Załącznik nr 2 –  Oświadczenie pracownika o zapoznaniu się ze Standardami Ochrony Małoletnich.

Załącznik nr 3 –  Karta Interwencji.

Załącznik nr 4 –  Wersja skrócona Standardów przeznaczona dla małoletnich.

Załącznik nr 5 –  Wniosek o wgląd w sytuację dziecka

Załącznik nr 6 –  Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa